Е. НҰРПЕЙІСОВ: 3 млн қазақстандық МӘМС жүйесінен тыс қалған

Ұзақ кезектер, көп күндік күтулер, медициналық мекемеге байлаулы болу. Бұл әрбір қазақстандықтың алдында тұрған проблемалардың бір бөлігі ғана. Бұл туралы биік мінберлерден бұрыннан айтылып келеді. Мемлекет басшысы да назар аударды. Қоғам мүшелері мен сарапшылар оны шешу жолдары туралы өз пайымдарын ұсынады.

Бүгін «Әділдік және өркендеу» қоғамдық қоры Алматы қаласында «МӘМС жүйесі: проблемалар мен оларды шешу жолдары» стратегиялық сараптамалар сессиясын өткізді. Бұл олар бастамашылық еткен еліміздің денсаулық сақтау жүйесіне қатысты мәселелер бойынша әлеуметтік мониторингтің қисынды жалғасы болды.

Нақты істер маңызды – бұл тек зерттеудің ғана емес, стратегиялық сессияның да лейтмотивіне айналды.

Мысалы, бүгін сіз тіркелген емханаға жүгінесіз, бірақ сізге 3-4 аптадан кейін қабылдау ұсынылады, бұл – кең таралған тәжірибе. Сіз күтпеуіңіз керек, өйткені сіздің жағдайыңыз шұғыл емдеуді қажет етуі мүмкін. Сізде бүгін-ертең қабылдап, барлық проблемаларыңызды шеше алатын жекеменшік немесе басқа мемлекеттік клиникаға жүгіну мүмкіндігі болуы тиіс.

«МӘМС жүйесі: проблемалар мен оларды шешу жолдары» стратегиялық сараптамалар сессиясының қатысушысы, Денсаулық сақтау министрлігі жанындағы Сараптамалық кеңестің мүшесі Ерлан Нұрпейісов осылай деп есептейді.

Оның айтуынша, басты проблема – Қазақстанның 3 миллионнан астам азаматы МӘМС-тен тыс қалып отыр, бұл медициналық қызметтердің қолжетімсіздігі туралы айтады. Алайда, «сақтандырылғандар» да осыған ұқсас проблемаларға тап болады. Әсіресе, ФАП-та ғана емес, тіпті аудандық ауруханаларда да тар мамандар мен заманауи жабдықтар жоқ ауылдарда. Қызмет көрсету де ақсайды.

«Дәрігерлер қажетсіз жұмыстармен шамадан тыс жүктелген, оның бір бөлігін орта медициналық қызметкерлерге беруге болады. Әлі де біртұтас бірегей базаны – көптеген жылдар бойы айтылып келе жатқан ядроны жасау керек. Бұл – 1-2 бағдарлама. Бүгінде мемлекеттік және жекеменшік клиникаларда 5-6 бағдарламада жұмыс істейді. Науқастың көзіне қарап, тыңдаудың орнына, дәрігер база қатып қалмайынша, қандай да бір деректерді енгізіп үлгеруге тырысады. Өйткені күннің соңында одан есеп беру талап етіледі. Біз бұл жоғары білікті дәрігерлер уақытының тиімсіз шығыны деп санаймыз», – деп мәлімдеді сарапшы.

Ерлан Нұрпейісов жүйеге мемлекеттік клиникалармен қатар жекеменшік клиникалар да қатысуы тиіс екеніне сенімді. Егер емхана шамадан тыс жүктелсе, науқас медициналық орталықта қызмет ала алады. Дәрігерлер үшін нарықтық жалақы ынталандыру болуы керек. Жоғары білікті мамандар әдетте көбірек төлейтін жерге кетеді. Нарықтағы бәсекеге қабілеттілік медицинаны жаңа деңгейге көтеруге көмектеседі.